In Den Haag stonden tot aan het begin van de Tweede Wereldoorlog tientallen zogenaamde sjabbatpaaltjes. In deze bijdrage wordt verhaald waar deze paaltjes stonden en waarvoor ze dienden.
Sjabbatpaaltjes in Den Haag
Tag: straten
T.O.P.-groep, een Joodse padvindersgroep in Den Haag (1932-1941, 1945- ca. 1950)
In Den Haag was van 1932 tot 1941 en van 1945 tot begin jaren ’50 de Joodse padvindersgroep T.O.P. actief. De hoofdlijnen uit de geschiedenis van de groep zijn in een artikel beschreven. De auteur Hans van Spanning beschrijft kort ook andere Joodse scoutinggroepen in Nederland.
De familie Raphalowiz -18 augustus 1942 – het eerste transport naar Westerbork uit Den Haag
Op 18 augustus 1942 – 75 jaar geleden – vond in Den Haag het eerste transport van Joden met de trein vanuit het Station Staatsspoor (thans Centraal Station) naar Westerbork plaats. Fokke Zwaan schrijft over de familie Raphalowiz, die in deze trein zat.
Mr. L.E. Visserlezing 2019 – inleiding en rede
Mr. L.E. Visserlezing 2019 door prof.dr. Marjan Schwegman ‘ “Niet domweg als Joden ten onder gaan”. Lodewijk Ernst Visser en het verzet van Joodse Nederlanders ‘. Met een inleiding door Mr. Maarten Feteris, president van de Hoge Raad der Nederlanden.
13 juni 2019 Vijfde Mr. L.E. Visser-lezing door prof.dr. Marjan Schwegman, ‘Lodewijk Ernst Visser en het verzet van Joodse Nederlanders’
Het bestuur van de Stichting Joods Erfgoed Den Haag heeft de eer u uit te nodigen voor de vijfde “Mr. L.E. Visserlezing”. Deze heeft plaats op donderdag 13 juni 2019 om 15.30 uur in de Mr. L.E. Visserzaal van de Hoge Raad der Nederlanden, Korte Voorhout 8 te Den Haag. De lezing ‘Niet domweg als Joden ten onder gaan. Lodewijk Ernst Visser en het verzet van Joodse Nederlanders’ zal worden gehouden door prof.dr. Marjan Schwegman.
2 mei 2019 Première documentaire Maurits Kiek
De Stichting Joods Erfgoed Den Haag organiseert op 2 mei 2019 de presentatie en de première van de Engelstalige documentaire ‘Remembering: Maurits Kiek’ van de Amerikaanse documentairemaakster Cheryl Halpern. Zij heeft een film gemaakt waarin het leven van de Joodse verzetsman Maurits Kiek (1909-1980) uit Den Haag centraal staat. U bent van harte uitgenodigd bij de presentatie aanwezig te zijn (aanmelding verplicht).
Joods Erfgoed Den Haag – april en mei – herdenkingen en evenementen
In april en mei 2019 vinden in Den Haag tal van herdenkingen en bijeenkomsten plaats. Een overzicht is op de website van de Stichting Joods Erfgoed Den Haag geplaatst.
9 maart 2019 – nieuwe Stolpersteine/struikelstenen in Den Haag
Op 9 maart zijn in Den Haag 21 nieuwe Stolpersteine/struikelstenen geplaatst, alle voor Joodse oorlogsslachtoffers. In totaal zijn er thans 131 gedenksteentjes geplaatst.
Onthulling herdenkingsmonument Parnassia – toespraken en herdenkingsuitgave
Op 27 december 2017 tijdens de herdenkingsbijeenkomst bij Parnassia Groep is een monument onthuld voor de omgekomen patiënten en Joodse onderduikers. Op deze middag hielden Stephan Valk, Corien Glaudemans, Karsten Klein en Ronny Naftaniel een toespraak. De teksten van de toespraken zijn te vinden via de button ‘read more’.
Onthulling herdenkingsmonument Parnassia Groep
Op 27 december 2017 wordt in Den Haag aan de Nectarinestraat een monument onthuld op het terrein van Parnassia Groep als gedenkteken voor de deportaties van meer dan 250 Joodse patiënten en Joodse onderduikers tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Mr. L.E. Visserlezing 2017 – inleiding en rede
Op 15 juni 2017 hield Mr. Boris Dittrich, voormalig fractievoorzitter van D’66 in de Tweede Kamer, thans global advocacy director van het LGTB programma van Human Rights Watch, de derde Mr. L.E. Visserlezing. In zijn rede sprak hij over het onderwerp ‘homorechten als ijkpunt voor democratie’. De lezing is thans op de website van de Stichting Joods Erfgoed Den Haag geplaatst. De tekst van de rede wordt voorafgegaan door de inleiding, die door Mr. Maarten W.C. Feteris, president van de Hoge Raad der Nederlanden, op deze dag heeft gehouden.
Straatnaam voor Benjamin Ferencz
De Joodse Benjamin Ferencz is een Amerikaanse jurist van Hongaarse afkomst. Hij is de laatste nog levende aanklager in de Neurenbergprocessen na afloop van de Tweede Wereldoorlog. Bij het Vredespaleis is het Benjamin Ferenczpad naar hem vernoemd, dat op 15 mei 2017 door Ferencz is onthuld.
De familie Abrahams en Eddy de Wind uit Den Haag
Edwin van Baarle deed ter gelegenheid van Yom HaShoah2016 en 2017 onderzoek naar de Joodse familie Abrahams die in zijn straat – de Van der Parrastraat in het Bezuidenhout – woonde en naar Eddy de Wind uit Den Haag.
De broodjeswinkel van Marcus in de Wagenstraat
In 1940 opende Leo Marcus een restaurant, annex broodjeszaak in Den Haag. Lunchroom ‘Marcus’ was van april 1940 tot omstreeks 1990 gevestigd aan de Wagenstraat 69. Daar werden hongerige magen gestild met koosjere broodjes.
Foto Hijmans – HAFO in Den Haag
Honderd jaar geleden, in augustus 1916, startte Jacob Bernard Hijmans in de Wagenstraat een fotobedrijf in de Wagenstraat. De naam van de fotozaak werd omstreeks 1935 gewijzigd in HAFO. Tot op heden is een fotowinkel met deze naam in de Wagenstraat te vinden.
Duitse en Oostenrijkse vluchtelingenkinderen in Den Haag
Al direct na de machtsovername door de Nazi’s in 1933 kreeg het Joodse weeshuis in de Pletterijstraat 66 in Den Haag hulpverzoeken vanuit Duitsland om kinderen in het weeshuis op te nemen. Vanaf eind december 1938 kwamen er meer dan 150 Oostenrijkse en Duitse vluchtelingenkinderen naar Den Haag. Over de opvang van de Joodse kinderen in villa Ockenburgh is een video gemaakt, die op deze webpagina te zien is.
Rembrandt Theater
Het Rembrandt Theater aan het Lorentzplein in het Haagse Laakkwartier sloot in 1967 de deuren, maar na vijftig jaar weten nog steeds veel Hagenaars dat op het plein een bioscoop stond. De bewogen geschiedenis van het Rembrandt Theater en zijn eigenaren Curt Hirschberg, Erwin Hirschberg en Alfred Leipziger is echter nauwelijks bekend.
Mr. L.E. Visserlezing 2016 – inleiding en rede
Op 20 juni 2016 hield Mr. Geert J.M. Corstens, voormalig president van de Hoge Raad der Nederlanden, de tweede Mr. L.E. Visserlezing. In zijn rede stelde hij de rol van de rechtsstaat als beschermer van bedreigde mensen en groeperingen aan de orde. De lezing is thans op de website van de Stichting Joods Erfgoed Den Haag geplaatst. De tekst van de rede wordt voorafgegaan door de inleiding, die door Mr. Maarten W.C. Feteris, president van de Hoge Raad der Nederlanden, op deze dag heeft gehouden.
Dreese Juweliers aan de Korte Poten
Bijna honderd jaar was aan de Korte Poten 32 in Den Haag de juwelierszaak Dreese gevestigd.
Familiedag Boas en Cats in Den Haag
Op 29 augustus wordt in Den Haag de jaarlijks reünie georganiseerd voor leden van de Joodse families Boas en Cats. Deze dag kent een uitgebreid programma: een rondwandeling door de Voormalige Joodse buurt, een lezing over Joods Den Haag, een bezoek aan de tentoonstelling in het Haags Historisch Museum en een bezoek aan de Joodse begraafplaats.