Aan het begin van de negentiende eeuw kwam David d’Ancona naar Den Haag. In de daaropvolgende 100 jaar speelde de familie D’Ancona een belangrijke rol in de Sefardische gemeente in Den Haag.
De familie D’Ancona in Den Haag (ca. 1800-1943)
Categorie: Geschiedenis
Voor de Tweede Wereldoorlog woonden er 17.000 Joden in Den Haag. Van de oude ‘Joodse wijk’ is weinig meer terug te vinden, maar de geschiedenis van de bewoners blijft boeien.
Mr.dr. A.J.E. (Ad) Havermans, voormalig burgemeester van Den Haag (1934-2022)
Mr.dr. A.J.E. (Ad) Havermans, voormalig burgemeester van Den Haag (1934-2022). Op 8 maart 2022 is oud-burgemeester Havermans overleden. Vanaf de oprichting van de Stichting Joods Erfgoed Den Haag in 2013 was hij lid van het Comité van Aanbeveling van de stichting.
Hvv De Ooievaars – een Joodse voetbaltragedie
Piet Bogaards deed onderzoek naar naar Hvv (Haagse voetbalvereniging) De Ooievaars. Deze Joodse voetbalclub had voor de Tweede Wereldoorlog negen voetbalteams. De voetballers speelden de sterren van de hemel. Maar in de Tweede Wereldoorlog was het gauw afgelopen met de voetbalclub De Ooievaars. Na de oorlog had Hvv De Ooievaars nog maar vier leden over. Twee van de vier leden hebben de voetbalvereniging heropgericht. Hvv De Ooievaars heeft tot 1984 bestaan.
Familie-epos – de Dunkelgrüns uit Polen, de Kulcsárs uit Hongarije
John Dunkelgrün deed onderzoek naar de geschiedenis van zijn familie: de Dunkelgrüns uit Polen en de Kulcsárs uit Hongarije. In april verschijnt zijn boek ‘Waarheen moet ik gaan. Familie-epos over de omzwervingen van een Pools-Joodse en een Hongaars-Joodse familie op de vlucht’.
12 maart 2022 – Het Verborgen Verleden van Hedy d’Ancona
Op zaterdag 12 maart gaat in de nieuwe serie van het programma Verborgen Verleden oud-minister Hedy d’Ancona in Den Haag op zoek naar de geschiedenis van haar voorouders.
Het gezin De Groot-Allegro, gefilmd in 1941
Het Haags Gemeentearchief deed een bijzondere oproep: ‘Wie herkent de mensen op deze filmbeelden?’ Het leidde tot veel reacties van het publiek, die het mogelijk hebben gemaakt de mensen in het filmpje te identificeren. Het gaat om de leden van een Joods gezin: Barend Sander de Groot, Eva de Groot-Allegro, met hun dochters Anna Thea en Theodora Anna. De film is vermoedelijk gemaakt in de zomer van 1941. Het hele gezin is op 11 juni 1943 in kamp Sobibor vermoord. Maar er zijn nog steeds vragen.
Yad Vashem-onderscheiding voor Pacifico Marchesini
Op maandag 4 oktober 2021 kreeg Pacifico Marchesini in de synagoge van de Liberaal Joodse Gemeente in Den Haag postuum de Yad Vashem-onderscheiding uitgereikt voor zijn hulp bij de redding van Joodse inwoners van Den Haag.
De Haagse Filmstad van Loet C. Barnstijn
Op 12 oktober 1935 werd in Den Haag bij het Landgoed Oosterbeek het complex Filmstad geopend. Het was een project van ondernemer, filmmaker en filmvertoner Loet Cohen Barnstijn (1880-1953). Een bijdrage van Raymund Schütz.
Haagse Joden vonden in 1941 de dood in een spookkasteel in Oostenrijk
Niet Mauthausen was de dodelijkste plek voor de eerste in februari 1941 in Amsterdam opgepakte Joden, blijkt uit het boek van Wally de Lang. Hun laatste uur sloeg in de gaskamer van het duistere kasteel Hartheim in Oostenrijk. Onder hen ook twaalf Hagenaars. Wally de Lang bracht een afschuwelijke massamoord aan het licht.
Vaccinatie – een debat in 18de-eeuws Den Haag
In de 18de eeuw is de Haagse bevolking verschillende malen geteisterd door een pokkenepidemie. In 1758, 1762, 1766, 1770, 1773 stierven in Den Haag jaarlijks meer dan 1000 mensen ten gevolge van deze ziekte. Het aantal patiënten is waarschijnlijk circa zeven keer zo groot geweest. Vooral jonge kinderen werden in de epidemiejaren getroffen.
In Den Haag werd gediscussieerd over het wel of niet laten inenten tegen het pokkenvirus, ook in Joodse kringen. De sefardische rabbijn Solomoh Saruco was tegenstander. Voorstander was de geleerde Abraham Hamburger. Hij was ook bekend als Abraham Nansich en woonde in het hart van de Joodse buurt in Den Haag.
Joodse Hagenaars in Nederlandse dwangarbeiderskampen (juni-oktober 1942)
Bestuurslid van de Stichting Joods Erfgoed Den Haag dr. Corien Glaudemans deed onderzoek naar de onbekende geschiedenis van honderden Joodse mannen uit Den Haag die in 1942 gedwongen waren dwangarbeid te verrichten in een van de Nederlandse werkkampen in Noordoost-Nederland. Haar onderzoek werd eind vorig jaar in het Jaarboek van de Geschiedkundige Vereniging Die Haghe gepubliceerd en is nu ook in boekvorm verschenen.
Jacob Levie de Reeder, een Haagse pianist en componist (1905-1944)
Jacob Levie de Reeder (1905-1944), was een begaafde Haagse pianist en componist. Zijn kleinkind tekende zijn levensverhaal op. De compositie Het Lied van de Zee van Jacob de Reeder is bewaard gebleven.
De geschiedenis van de broers Bernard en Jaap Matz uit Scheveningen.
Over de geschiedenis van de broers Bernard en Jaap Matz uit Scheveningen schreef Dennis Koopman een indrukwekkend boek. De broers wisten in de Tweede Wereldoorlog verschillende keren op het nippertje uit handen van de bezetter te blijven. Ze schuilen in Den Haag en omstreken, in Baarn, Delft en uiteindelijk op een boerderij in Schipluiden.
Familie Hamme – Ze leven niet meer, maar bestaan wel
Om de herinnering aan de Joodse familie Hamme uit Den Haag vast te leggen verschijnt deze week het boek ‘Ze leven niet meer, maar bestaan wel. De familie Hamme’. De huidige bewoner van de woning van de familie Hamme, Bert Kreemers, tekende de herinneringen op.
23 februari Lezing Joodse Hagenaars in Nederlandse werkkampen
Op zondagmiddag 23 februari houdt dr. Corien Glaudemans, bestuurslid van de Stichting Joods Erfgoed Den Haag, een lezing over haar onderzoek naar Joodse Hagenaars die van juni tot oktober 1942 gedwongen waren arbeid te verrichten in Nederlandse werkkampen in noordoost-Nederland. Belangstellenden zijn welkom.
Sara Lessing (1905-1944) en het Cabaret Hollandais in Den Haag
Veel van het vooroorlogse amusement werd gevoed door een stroom van Joodse artiesten. Een paar grote namen en locaties zijn in het collectieve geheugen bewaard gebleven, maar van de meeste weten we niets meer. Casper Postmaa deed onderzoek naar het Haagse Cabaret Hollandais met Sara Lessing alias Ilona Palmay.
16 november Documentaire over de Haagse verzetsman Maurits Kiek
Op zaterdag 16 november 2020 won tijdens The Hague Global Cinema Festival in het Filmhuis Den Haag de documentaire ‘Remembering: The Maurits Kiek Story’ van de Amerikaanse filmmaakster Cheryl Halpern over de Joodse verzetsman Maurits Kiek uit Den Haag de tweede prijs voor de beste documentaire.
Sjabbatpaaltjes in Den Haag
In Den Haag stonden tot aan het begin van de Tweede Wereldoorlog tientallen zogenaamde sjabbatpaaltjes. In deze bijdrage wordt verhaald waar deze paaltjes stonden en waarvoor ze dienden.
T.O.P.-groep, een Joodse padvindersgroep in Den Haag (1932-1941, 1945- ca. 1950)
In Den Haag was van 1932 tot 1941 en van 1945 tot begin jaren ’50 de Joodse padvindersgroep T.O.P. actief. De hoofdlijnen uit de geschiedenis van de groep zijn in een artikel beschreven. De auteur Hans van Spanning beschrijft kort ook andere Joodse scoutinggroepen in Nederland.
De familie Raphalowiz -18 augustus 1942 – het eerste transport naar Westerbork uit Den Haag
Op 18 augustus 1942 – 75 jaar geleden – vond in Den Haag het eerste transport van Joden met de trein vanuit het Station Staatsspoor (thans Centraal Station) naar Westerbork plaats. Fokke Zwaan schrijft over de familie Raphalowiz, die in deze trein zat.