Categorie: Geschiedenis

Voor de Tweede Wereldoorlog woonden er 17.000 Joden in Den Haag. Van de oude ‘Joodse wijk’ is weinig meer terug te vinden, maar de geschiedenis van de bewoners blijft boeien.

Dick Houwaart (1927-2016), journalist, geschiedschrijver over Joods Den Haag

Donderdag 22 december overleed Dick Houwaart. Hij was journalist, directeur Voorlichting van het ministerie van Binnenlandse Zaken en de auteur van meer dan veertig boeken, waaronder het voor de historie van Joods Den Haag nog steeds belangrijke boek ‘Kehillo Kedousjo Den Haag. Een halve eeuw geschiedenis van Joods Den Haag’.
Ronny Naftaniel schreef een herdenkingsbericht over Dick Houwaart.

Rechtsherstel Den Haag liet Joden in de kou staan

Op 8 december 2016 verscheen het rapport ‘De houding van de gemeente Den Haag tegenover Joodse eigenaren van onroerend goed 1940-1945’. De Stichting Joods Erfgoed Den Haag is geschrokken over het naoorlogse beleid door de gemeente Den Haag tegenover haar Joodse inwoners.

Mr. L.E. Visserlezing 2016 – inleiding en rede

Op 20 juni 2016 hield Mr. Geert J.M. Corstens, voormalig president van de Hoge Raad der Nederlanden, de tweede Mr. L.E. Visserlezing. In zijn rede stelde hij de rol van de rechtsstaat als beschermer van bedreigde mensen en groeperingen aan de orde. De lezing is thans op de website van de Stichting Joods Erfgoed Den Haag geplaatst. De tekst van de rede wordt voorafgegaan door de inleiding, die door Mr. Maarten W.C. Feteris, president van de Hoge Raad der Nederlanden, op deze dag heeft gehouden.

Europese Dag voor Joodse Cultuur in Den Haag 2016

Op 4 september vond in een aantal Europese steden de dag voor Joodse cultuur plaats. Ditmaal stond deze in het teken van taal. De Stichting Joods Erfgoed Den Haag deed mee met het bijzondere concert van zangeres Shura Lipovsky met haar ensemble Novaya Shira, met als motto: Liefde in alle talen.

Joodse Talen

Op 4 september vond de Europese dag voor de Joodse Cultuur plaats. Het thema was dit jaar ‘Joodse Talen’. In Den Haag was er in de Glazen Zaal van de synagoge aan de Prinsessegracht een concert van Shura Lipovsky waarin liefdesliederen in het Hebreeuws, Jiddisch en Landino centraal stonden.
Een bijdrage van de National Library of Israel over de Joodse talen.

Tentoonstelling Joods Den Haag

Het Haags Historisch Museum organiseert van 2 juli tot en met 13 november een grote tentoonstelling over de geschiedenis van Joods Den Haag.
Naast stukken uit het Haags Gemeentearchief en de eigen museumcollectie zijn bijzondere voorwerpen te zien van particulieren en uit de collecties van de Haagse Liberaal Joodse Gemeente en de Nederlands Israëlitische Gemeente Den Haag. Ook geeft het Joods Historisch Museum een groot aantal objecten in bruikleen.

Joodse gemeenteraadsleden van Den Haag (1824-1940)

Uit het begin van de negentiende eeuw kennen we slechts één Joods gemeenteraadslid, de Sefardische rentenier Isaac (Henriques) de Castro. Na de invoering van de Gemeentewet in 1851 kwamen meer mannen met een Joodse achtergrond in de gemeenteraad. In de periode 1816-1941 kregen twintig Joodse Hagenaars een raadszetel.

Lezingen en andere activiteiten

In maart en april worden er verschillende lezingen gehouden over de geschiedenis van Joods Den Haag. Op 16 april kan er onder begeleiding een wandeling door de Joodse buurt en het Van Ostadehofje worden gemaakt.

Nieuw boek over Joods Scheveningen

Op 25 oktober 2015 verscheen het boek ‘Hier woonden wij. Hoe een stad zijn Joodse verleden herontdekt’ . De auteurs beschrijven het Joodse leven in Scheveningen vanaf circa 1900 tot aan de deportatie van de Joden in de Tweede Wereldoorlog. De focus van het boek ligt vooral op één Scheveningse straat: de Harstenhoekweg.

Joods leven in het Westland – boek en tentoonstelling

Vanaf 1750 vestigden zich enkele Joodse families in het Westland. Aan het eind van de 18de eeuw was het aantal Joden in dit gebied zo toegenomen, dat werd besloten een eigen Joodse gemeente op te richten. De auteurs van het boek ‘Joods leven in het Westland’ beschrijven uitgebreid de Joodse geschiedenis van dit gebied.

De glasfabriek van Henry Davis aan de Bierkade

Henry Davis (ook genaamd Hirsch/Hirsj/Hartog David of Davison), was een Joodse industrieel die aan het einde van de achttiende eeuw in Den Haag aan de Bierkade korte tijd directeur was van een glasfabriek.

Ontkomen uit Scheveningen met de Zeemanshoop

Na de Nederlandse capitulatie op 14 mei 1940 probeerden veel Joodse gezinnen op het allerlaatste moment via de haven van Scheveningen te ontkomen naar Engeland. Vissers wilden niet uitvaren. Vier studenten, die zich wilden aansluiten bij het Britse leger, weten de reddingsboot Zeemanshoop te stelen. Ook anderen wilden mee. Met meer dan veertig personen, de meeste Joden, verlieten die dag om negen uur ’s avonds de Scheveningse haven.

Francesco Lopes Suasso (ca. 1657 –1710), een Joodse baron in Den Haag

Baron Francesco Lopes Suasso (Amsterdam ca. 1657 – Den Haag 22 april 1710), was een Portugees-Joodse bankier in Den Haag en een van de rijkste inwoners van de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën. Zijn vader Don Antonio werd door zijn diplomatieke diensten verheven tot baron.

CHAJ – nieuw Joods sociaal-cultureel centrum in Den Haag

De NIG Den Haag toonde op 9 juli aan vertegenwoordigers van de Haagse gemeente, de provinciale en de landelijke overheid het nieuwe CHAJ – Centrum voor Haagse Jiddisjkeit, het centrum ‘waar het verleden tot leven komt in het heden’. Het Haags Gemeentearchief is betrokken bij de permanente historische tentoonstelling in het centrum.

Den Haag 29 juni 1940 – Anjerdag – de eerste grote anti-Duitse demonstratie in bezet Europa

Op 29 juni 1940 vond in bezet Europa de eerste grote anti-Duitse demonstratie plaatsvond. Vele Hagenaars gingen die dag de straat op om hun afkeer van de bezetting te tonen. Naar aanleiding van dit protest namen de bezetters hun eerste anti-Joodse maatregel: de verwijdering van Joden uit de Luchtbeschermingsdienst.

Gemeente Den Haag eert Joods verzetsman Maurits Kiek (1909-1980)

Op woensdag 29 april heeft wethouder Boudewijn Revis samen met nabestaanden van de Joodse verzetsman Maurits Kiek (Den Haag, 5 augustus 1909 – Wassenaar, 13 februari 1980) het Maurits Kiekpad onthuld. Het fietspad loopt van de hoek van de Pompstationweg en de Van Alkemadelaan richting de Waalsdorpervlakte.

Rolf Nihom (Winterswijk 15-12-1924 – Den Haag 3-4-2015)

Op vrijdag 3 april 2015 is de Joodse wiskundige Rolf Nihom op 90-jarige leeftijd overleden. De oud-wiskundeleraar aan het Nederlands Lyceum en het VCL (Vrijzinnig Lyceum) in Den Haag speelde een belangrijke rol in de totstandkoming van het boek ‘Slotakkoord der kinderjaren. Herinneringen aan het Joodsch Lyceum Fisherstraat’ en de oprichting van het gedenkteken in de Fischerstraat.

Joodse krant uit Den Haag (1931-1940) nu digitaal in te zien

De bekendste Joodse krant in Den Haag was Ha’amoed – de Vuurzuil. Tussen 1931 en 1940 werd dit blad bij vele Joodse huishoudens in Den Haag bezorgd. Een belangrijk informatiebron voor de geschiedenis van vooroorlogs Joods Den Haag is het blad Ha’amoed – de Vuurzuil, dat in de jaren dertig van de vorige eeuw iedere twee weken verscheen.