Op zaterdag 4 mei 2019 zijn in het kader van ‘Open Joodse Huizen – Huizen van verzet’ in Den Haag op verschillende plaatsen woonhuizen opengesteld.
Joods hofje in de Schilderswijk (3 locaties)
Hannemanstraat 196 ‘Van Ostadewoningen’
11.00 en 14.00 uur
Bewoner Itai Cohn vertelt over de familie Mozes en Jette van Tijn-Kleinhaus, die vanuit dit huis is gedeporteerd. Zowel de oudste als de jongste gedeporteerde uit de hof heette Van Tijn. Jette, de oudste inwoner van de Hannemanstraat, was 80 jaar toen zij vermoord werd in Auschwitz. Hartog van Tijn, haar kleinzoon, woonde ook in het hofje. Hij werd maar 4 jaar.
Hannemanstraat 252 ‘Van Ostadewoningen’
11.00 uur
Gerard Scargo, bewoner, vertelt over het gezin Alter dat vanaf dit adres is gedeporteerd. Het is een bovenhuisje met een zolder. Waarschijnlijk sliepen daar de twee grote dochters Anna (19) en Clara (20), die nog bij hun ouders woonden. De meisjes zaten allebei in het modevak. Hun vader Eleazar (of Eliazar) was slager, geboren en getogen in Den Haag. Hij werd 52 jaar. Hun moeder was Mina Alter-Bartels uit Hilversum. Zij werd 58. De zoon van dit stel was al wel het huis uit en woonde in de buurt. Ook hij overleefde de oorlog niet.
Hannemanstraat 256 ‘Van Ostadewoningen’
11.00 en 14.00 uur
Het interieur van dit huis geeft een aardig beeld van hoe mensen woonden in deze straat. Op een interieurlijst van een ander adres staan vrijwel dezelfde meubels. Net als nu leefden de mensen in heel verschillende omstandigheden, maar geen van de gezinnen had het breed. In totaal zijn uit vijf adressen in de Hannemanstraat 20 bewoners gedeporteerd, waaronder een aantal kinderen. Hierover vertelt bewoonster Elise Friedmann.
Voor de herdenkingsbijeenkomsten in de Van Ostadewoningen is aanmelding vooraf vereist. Stuur een mail naar ojhostadehof@gmail.com. Tijdens de bijeenkomsten in de Van Ostadewoningen is er ook de mogelijkheid een rondleiding te volgen door het hofje. Bij voldoende belangstelling wordt dat ter plekke georganiseerd. Aanmelding is niet nodig.
Cromvlietkade 58, Rijswijk
11.00 uur
Schrijfster en beeldend kunstenaar Chaja Polak vertelt in de woning waar ze als kind met haar ouders ondergedoken zat en haar ouders gearresteerd werden. Haar moeder overleefde Auschwitz en Ravensbrück, haar vader kwam om Dachau. Astrid Dekkers interviewt haar over de onderduikperiode. Polak schreef hierover het boek De man die geen hekel had aan Joden. Een botsing met het verleden.
Leerlingen in het atelier van Albert Roelofs, met rechts Ru Paré, 1920, album Bieruma Oosting, collectie RKD, Den Haag
Molenstraat 25
Boutique Cherry Bitez
11.00 en 16.00 uur
Schrijver en historicus Wim Willems vertelt in het pand waar in de oorlogsjaren het bekende restaurant Eliza’s Vlucht was gevestigd over de Haagse kunstenares en verzetsvrouw Ru Paré. Deze heldin van het geweldloze verzet wist 52 joodse kinderen (en enkele volwassenen) te laten onderduiken. Wim Willems schreef over haar de biografie Verzetsheldin met schilderkist.
Ter informatie: op 4 mei wordt om 14.00 op de Van Beuningenstraat 75, het voormalige woonadres van Ru Paré, een herdenkingssteen onthuld door burgemeester Pauline Krikke.
Wagenstraat 103
Mescid-i Aksa Moskee
13.00 en 14.00 uur
Historicus Bart van der Boom vertelt over en in de voormalig Grote Synagoge waar in 1941 brand werd gesticht. Loop na de vertelling ook even langs Wagenstraat 105, voor het verhaal van de postzegelhandelaar Abraham Manuskowski. Hij dook onder met zijn vrouw Lucie en overleefde de oorlog.
Paviljoensgracht 33
15.00 uur
Historicus en publicist Raymund Schütz vertelt in buurthuis De Sprong de geschiedenis van de Haagse automonteur Lyon Poons. Hij overleefde verschillende werkkampen voor dwangarbeid in Polen.
Synagoge aan de Prinsessegracht, voorplein Jan Evertstraat – foto Ido Menco
Prinsessegracht 26
Synagoge van de Liberaal Joodse Gemeente
14.00 uur en 15.00 uur
In de synagoge worden verhalen verteld over het leven van Joodse inwoners van Den Haag tijdens de oorlog.
Koningstraat 439
Bibliotheek Schilderswijk
15.30 uur
Hans van Herwaarde vertelt een persoonlijk verhaal over de woonwijk die de Joodse woningbouwvereniging Mischkenot Israel in de jaren dertig bouwde. Ter hoogte van de Hoefkade/Herman Costerstraat kwamen 360 nieuwe huizen, maar een bloeiende Joodse wijk werd het niet. In de oorlog werden de panden onteigend door de bezetter.
meer informatie webpagina Open Joodse Huizen Den Haag
De vijfde editie van Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet in Den Haag wordt georganiseerd door Astrid Dekkers, Marloe van der Schrier en Marloes Vernooijs, met ondersteuning van het Joods Cultureel Kwartier in Amsterdam.