In april en mei 2019 vinden in Den Haag tal van herdenkingen en bijeenkomsten plaats. Een overzicht is op de website van de Stichting Joods Erfgoed Den Haag geplaatst.
Joods Erfgoed Den Haag – april en mei – herdenkingen en evenementen
Tag: buurt
28 januari – onthulling Joods monument op het Rabbijn Maarsenplein
Op zondag 28 januari – daags na de Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust – zal burgemeester Pauline Krikke, tezamen met Ohad Topper, voorzitter Liberaal Joodse Gemeente Den Haag en Arjéh Baumgarten, voorzitter Nederlands-Israëlietische Gemeente ’s-Gravenhage, op het Rabbijn Maarsenplein een monument onthullen ter nagedachtenis van de meer dan 12.000 gedeporteerde Haagse Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De familie Abrahams en Eddy de Wind uit Den Haag
Edwin van Baarle deed ter gelegenheid van Yom HaShoah2016 en 2017 onderzoek naar de Joodse familie Abrahams die in zijn straat – de Van der Parrastraat in het Bezuidenhout – woonde en naar Eddy de Wind uit Den Haag.
De Heilige Arke van de Grote Synagoge in de Wagenstraat
Na de brandstichting in april 1941 in de Grote Synagoge in de Wagenstraat 103 is een foto gemaakt van de verwoeste Heilige Arke (in het Hebreeuws Aron Hakodesj) in het gebouw. Bij het zien van deze foto was maar één conclusie te trekken: de kast waarin de Tora- of Wetsrollen waren opgeborgen, was reddeloos verloren. Toch klonk telkens opnieuw het verhaal dat deze Aron Hakodesj zich in Israël zou bevinden. Het was de aanleiding voor een onderzoek naar de geschiedenis van de Heilige Arke van de Grote Synagoge in de Wagenstraat en de achtergronden van deze brandstichting in april 1941.
De broodjeswinkel van Marcus in de Wagenstraat
In 1940 opende Leo Marcus een restaurant, annex broodjeszaak in Den Haag. Lunchroom ‘Marcus’ was van april 1940 tot omstreeks 1990 gevestigd aan de Wagenstraat 69. Daar werden hongerige magen gestild met koosjere broodjes.
Foto Hijmans – HAFO in Den Haag
Honderd jaar geleden, in augustus 1916, startte Jacob Bernard Hijmans in de Wagenstraat een fotobedrijf in de Wagenstraat. De naam van de fotozaak werd omstreeks 1935 gewijzigd in HAFO. Tot op heden is een fotowinkel met deze naam in de Wagenstraat te vinden.
Tentoonstelling ‘Joods Den Haag’, vele activiteiten in het Haags Historisch Museum
In het Haags Historisch Museum is tot 13 november de tentoonstelling ‘Joods Den Haag van de 17de eeuw tot nu’ te zien. Rond de tentoonstelling worden tal van activiteiten georganiseerd zoals lezingen, rondwandelingen en een bezoek aan de synagoge aan de Prinsessegracht.
Familiedag Boas en Cats in Den Haag
Op 29 augustus wordt in Den Haag de jaarlijks reünie georganiseerd voor leden van de Joodse families Boas en Cats. Deze dag kent een uitgebreid programma: een rondwandeling door de Voormalige Joodse buurt, een lezing over Joods Den Haag, een bezoek aan de tentoonstelling in het Haags Historisch Museum en een bezoek aan de Joodse begraafplaats.
Tentoonstelling Joods Den Haag
Het Haags Historisch Museum organiseert van 2 juli tot en met 13 november een grote tentoonstelling over de geschiedenis van Joods Den Haag.
Naast stukken uit het Haags Gemeentearchief en de eigen museumcollectie zijn bijzondere voorwerpen te zien van particulieren en uit de collecties van de Haagse Liberaal Joodse Gemeente en de Nederlands Israëlitische Gemeente Den Haag. Ook geeft het Joods Historisch Museum een groot aantal objecten in bruikleen.
Sociale woningbouw voor Joodse Hagenaars
Den Haag kende voor de oorlog twee Joodse woningbouwverenigingen: Vereeniging tot het Verschaffen van Woningen aan Minvermogenden (VVWM) in de Schilderswijk en Mischkenot Israël in de Schilderswijk en Transvaal. VVWM bestaat nog steeds. Onlangs verscheen van Richard Kleinegris, Fred van der Burg en Just de Leeuwe het boek ‘Compact en Harmonisch. Sociale woningbouw in Den Haag 1850-2015’. De auteurs schetsen de belangrijke momenten die door de jaren heen de bouw van sociale huurwoningen hebben beïnvloed en besteden ook ruime aandacht aan de Joodse sociale woningbouw.
Nieuw Joods Herdenkingsmonument in Den Haag
Naar verwachting zal in 2016 op het Rabbijn Maarsenplein in Den Haag het nieuwe Joods Herdenkingsmonument worden onthuld. Het gedenkteken Davidster van de Gedempte Gracht krijgt een plaats bij de plaquette ‘Rachel weent’ en het Joods Kindermonument.
Bankier Tobias Boas (1696-1782)
Een van de beroemdste Joodse Hagenaars in de achttiende eeuw was de Asjkenazische bankier Tobias Boas (1696-1782), de zoon van een Poolse immigrant.
Lezingen en andere activiteiten
In maart en april worden er verschillende lezingen gehouden over de geschiedenis van Joods Den Haag. Op 16 april kan er onder begeleiding een wandeling door de Joodse buurt en het Van Ostadehofje worden gemaakt.
Joodse oorlogsslachtoffers en de inning van erfpacht en straatgeld
Het naoorlogse gemeentebestuur van Den Haag confronteerde teruggekeerde Joodse huiseigenaren met naheffing van erfpacht en straatgeld over de periode dat zij ondergedoken zaten of in concentratiekampen verbleven. Ondanks protesten van de aangeslagen eigenaren en van een aantal gemeenteraadsleden, die een beroep deden op een billijke behandeling, besloot de gemeente niet van invordering af te zien.
Nieuw boek over Joods Scheveningen
Op 25 oktober 2015 verscheen het boek ‘Hier woonden wij. Hoe een stad zijn Joodse verleden herontdekt’ . De auteurs beschrijven het Joodse leven in Scheveningen vanaf circa 1900 tot aan de deportatie van de Joden in de Tweede Wereldoorlog. De focus van het boek ligt vooral op één Scheveningse straat: de Harstenhoekweg.
Themamiddag Joods Den Haag in het Joods Historisch Museum
Op zondag 1 november 2015 organiseert het Joods Historisch Museum in Amsterdam een themamiddag over Joods Den Haag met lezingen, muziek en een rondleiding door de tentoonstelling over de Haagse schilders Verveer.
De glasfabriek van Henry Davis aan de Bierkade
Henry Davis (ook genaamd Hirsch/Hirsj/Hartog David of Davison), was een Joodse industrieel die aan het einde van de achttiende eeuw in Den Haag aan de Bierkade korte tijd directeur was van een glasfabriek.
Europese Dag van de Joodse Cultuur in Den Haag
Op zondag 13 september 2015 (Afwijkende datum ten opzichte van andere Europese steden) organiseert de Stichting Joods Erfgoed Den Haag opnieuw de Europese Dag van de Joodse Cultuur (EDJC). U kunt het programma bijwonen in de conferentiezaal van het CIDI, Jagerstraat 4 in Den Haag. Vrij en gratis toegang.
Haagse kunstenaars Verveer
De Haagse schilders Salomon, Mauritz en Elchanon Verveer waren de eerste zeer succesvolle Joodse kunstenaars in Nederland. Zelfs leden van het Koninklijk Huis behoorden tot hun klantenkring.
IJzergieterij en –pletterij L.I. Enthoven & Co
De IJzergieterij en –pletterij Enthoven is sinds 1905 uit Den Haag verdwenen, maar de naam is in de stad nog altijd een begrip. Vele leden van de ondernemende Joodse familie Enthoven zijn in de negentiende eeuw in Den Haag bij deze fabriek betrokken geweest.