Bestuurslid van de Stichting Joods Erfgoed Den Haag dr. Corien Glaudemans deed onderzoek naar de onbekende geschiedenis van honderden Joodse mannen uit Den Haag die in 1942 gedwongen waren dwangarbeid te verrichten in een van de Nederlandse werkkampen in Noordoost-Nederland. Haar onderzoek werd eind vorig jaar in het Jaarboek van de Geschiedkundige Vereniging Die Haghe gepubliceerd en is nu ook in boekvorm verschenen.
Woensdagavond 13 januari 2021vertelden Robert Kiek en Menno van der Reis, bestuursleden van de Stichting Joods Erfgoed Den Haag, in het programma Het Museum van Nederland over een bijzondere ontwerptekening van het Joods weeshuis in Den Haag uit 1932. Dit bijzondere document is geselecteerd voor de expositie in de Kunsthal Rotterdam.
Jacob Levie de Reeder (1905-1944), was een begaafde Haagse pianist en componist. Zijn kleinkind tekende zijn levensverhaal op. De compositie Het Lied van de Zee van Jacob de Reeder is bewaard gebleven.
Over de geschiedenis van de broers Bernard en Jaap Matz uit Scheveningen schreef Dennis Koopman een indrukwekkend boek. De broers wisten in de Tweede Wereldoorlog verschillende keren op het nippertje uit handen van de bezetter te blijven. Ze schuilen in Den Haag en omstreken, in Baarn, Delft en uiteindelijk op een boerderij in Schipluiden.
Om de herinnering aan de Joodse familie Hamme uit Den Haag vast te leggen verschijnt deze week het boek ‘Ze leven niet meer, maar bestaan wel. De familie Hamme’. De huidige bewoner van de woning van de familie Hamme, Bert Kreemers, tekende de herinneringen op.
Veel van het vooroorlogse amusement werd gevoed door een stroom van Joodse artiesten. Een paar grote namen en locaties zijn in het collectieve geheugen bewaard gebleven, maar van de meeste weten we niets meer. Casper Postmaa deed onderzoek naar het Haagse Cabaret Hollandais met Sara Lessing alias Ilona Palmay.
Op 5 oktober 2019 zijn in Den Haag 24 nieuwe Stolpersteine/struikelstenen geplaatst. In totaal zijn er in Den Haag thans 156 gedenksteentjes geplaatst.
In Den Haag was van 1932 tot 1941 en van 1945 tot begin jaren ’50 de Joodse padvindersgroep T.O.P. actief. De hoofdlijnen uit de geschiedenis van de groep zijn in een artikel beschreven. De auteur Hans van Spanning beschrijft kort ook andere Joodse scoutinggroepen in Nederland.
Op 9 maart zijn in Den Haag 21 nieuwe Stolpersteine/struikelstenen geplaatst, alle voor Joodse oorlogsslachtoffers. In totaal zijn er thans 131 gedenksteentjes geplaatst.
Op 5 juni 2018 hield Mr. Ernst Numann, vice-president van de Hoge Raad der Nederlanden, de vierde Mr. L.E. Visserlezing. In zijn rede sprak hij over het onderwerp ‘Visser’s rechtsherstel, over geestkracht en optimisme, over rechtsherstel en blijvend onrecht’. De lezing is thans op de website van de Stichting Joods Erfgoed Den Haag geplaatst. De tekst van de rede wordt voorafgegaan door de inleiding, die door Mr. Maarten W.C. Feteris, president van de Hoge Raad der Nederlanden, op deze dag heeft gehouden.
Een aantal jaren geleden trof een aannemer een in een pand in de Cillierstraat (Transvaal) in Den Haag een Verkadetrommel met brieven en foto’s van de familie Frank-Mogendorff aan. Deze archiefstukken worden tot oktober tentoongesteld bij de Stichting Atlantikwall Museum Scheveningen in de bunker aan de Badhuisweg.
Deze maand presenteerde Eddy Boas zijn autobiografie ‘I’m not a victim. I am survivor’. Een bewogen verhaal van een Joodse Hagenaar die de eerste jaren van jeugd in het bezette Nederland, in Westerbork en het concentratiekamp Bergen-Belsen meemaakte. Met zijn moeder, broer en zus emigreerde hij in 1954 naar Australië en wist daar een nieuw bestaan op te bouwen.
Michel Godefroi (1813-1882), was het eerste Joodse Tweede Kamerlid en de eerste Joodse minister. Hij woonde van 1853 tot 1882 in Den Haag. Samen met zijn echtgenote Judith (Julie) Machiels ligt hij begraven op de Joodse begraafplaats in Scheveningen.
Donderdag 22 december overleed Dick Houwaart. Hij was journalist, directeur Voorlichting van het ministerie van Binnenlandse Zaken en de auteur van meer dan veertig boeken, waaronder het voor de historie van Joods Den Haag nog steeds belangrijke boek ‘Kehillo Kedousjo Den Haag. Een halve eeuw geschiedenis van Joods Den Haag’.
Ronny Naftaniel schreef een herdenkingsbericht over Dick Houwaart.
Al direct na de machtsovername door de Nazi’s in 1933 kreeg het Joodse weeshuis in de Pletterijstraat 66 in Den Haag hulpverzoeken vanuit Duitsland om kinderen in het weeshuis op te nemen. Vanaf eind december 1938 kwamen er meer dan 150 Oostenrijkse en Duitse vluchtelingenkinderen naar Den Haag. Over de opvang van de Joodse kinderen in villa Ockenburgh is een video gemaakt, die op deze webpagina te zien is.
Naar verwachting zal in 2016 op het Rabbijn Maarsenplein in Den Haag het nieuwe Joods Herdenkingsmonument worden onthuld. Het gedenkteken Davidster van de Gedempte Gracht krijgt een plaats bij de plaquette ‘Rachel weent’ en het Joods Kindermonument.
Een van de beroemdste Joodse Hagenaars in de achttiende eeuw was de Asjkenazische bankier Tobias Boas (1696-1782), de zoon van een Poolse immigrant.
Aan de Rijswijkseweg 512 was van 1915 tot eind jaren tachtig het imposante fabrieksgebouw van papierhandel en kantoorartikelen NV Esveha gevestigd.
De naam Esveha is ontleend aan de oprichter en de eerste vestigingsplaats van de onderneming. In 1878 begon Ph. Simons (1834-1904) een kartonnagefabriekje aan de Stille Veerkade in Den Haag en voerde als fabrieksmerk de letters S.V.H.: Simons-Veerkade-Haag.
Bewoners van de Maastrichtsestraat in Scheveningen wilden de Joodse slachtoffers in hun straat niet vergeten. Als monument kreeg de straat een nieuwe naam: Deportatie van Zestien Joodse Families Straat.
Op 4 mei 1932 vond de opening van het nieuwe Joodse weeshuis aan de Pletterijstraat 66 plaats. Ter gelegenheid van de opening vertelde David van der Stam in de Ha’amoed-De Vuurzuil, het weekblad voor Joods Den Haag, over zijn herinneringen aan het oude weeshuis in de Raamstraat 45.
