Samuel Pallache of Palache (Marokko ca. 1550- Den Haag 1616) werd geboren in het Marokkaanse Fez, in een Joodse familie die oorspronkelijk uit Spanje afkomstig was. Tot aan zijn dood was hij ambassadeur van de Marokkaanse sultan Muley Zaydan. Hij was één van de eerste Joden die in Den Haag woonde.
Al maanden prijkt de heruitgave van het boek Een dwaze maagd uit 1959 van de Haagse schrijfster Ida Simons bovenaan de lijsten van bestverkochte Nederlandse boeken. Haar boek geeft een schitterende inkijk in het leven van bemiddelde Joodse gezinnen in Den Haag, Antwerpen en Berlijn omstreeks 1925.
Overal in Europa wordt dit jaar herdacht dat honderd jaar geleden de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Nederland bleef in deze oorlog gespaard van het vele oorlogsgeweld, omdat de Duitse troepen ons land niet binnentrokken. Dit betekende niet dat ons land verstoken zou blijven van oorlogsleed.
Veel mensen doen onderzoek naar hun voorouders. Voor veel Joden is genealogie belangrijk. Met behulp van familieonderzoek kunnen onbekende familieleden of voorouders worden opgespoord. Bij het Haags Gemeentearchief zijn er veel mogelijkheden tot het doen van Joods familieonderzoek.
Waar tegenwoordig de basisscholen Paul Krugerschool en De Springbok staan, stond in de jaren 1941-1943 het ‘Joodsch Lyceum Fisherstraat’. De huidige schoolgebouwen zijn of nieuwbouw, of in die mate aan de eisen van de tegenwoordige tijd aangepast dat er geen sporen meer terug te vinden zijn van het Joodsch Lyceum. Toch houden deze basisscholen de geschiedenis levend. Groep 8 leerlingen van deze basisscholen hebben les gekregen over de bijzondere plek waar zij nu naar school gaan, het oude Joodsch Lyceum en de Tweede Wereldoorlog. Op woensdag 2 april 2014 is een gedenksteen worden onthuld aan de gevel van het gymlokaal aan de Fisherstraat.
Scheveningen kende voor de Tweede Wereldoorlog meer dan duizend Joodse inwoners. De Stichting Nooit Meer houdt zich sinds 1995 bezig met hun geschiedenis. Op 43 adressen van de Harstenhoekweg woonden 124 slachtoffers, in de Bosschestraat woonden 123 slachtoffers op 39 adressen en in de Arnhemschestraat 61 slachtoffers op 21 adressen. André van Kruijssen, de voorzitter van de Haagse Stichting Nooit Meer en jongste uit een gezin van acht kinderen geboren in het Harstenhoekkwartier in Scheveningen zet zich in om deze geschiedenis niet te laten vergaan. Scheveningen was ‘Sperrgebiet’ in de laatste jaren van de Tweede Wereldoorlog. Zijn vader was werkzaam bij de Gemeentedienst van Den Haag, in het geval van de vader André van Kruijssen bij de H.T.M. (Haagsche Tramweg Maatschappij).
De synagoge van de Liberaal Joodse Gemeente Den Haag aan de Prinsessegracht herbergt een schat van onnoemelijke waarde, namelijk de oudste nog in gebruik zijnde Torarol ter wereld.
Het antiquariaat van Jozef Blok (1832-1905) was een begrip in negentiende-eeuws Den Haag. Hij stond bekend als de ‘open-lucht-bibliothecaris van het Binnenhof’.
In het archief van de Haagse notaris Louis Eikendal bevindt zich de akte van 3 mei 1905, waarmee de Haagse bankier Jacob Kann (1872-1944) de basis heeft gelegd voor de stichting van de stad Tel Aviv.
Na een afwezigheid van zestig jaren in Den Haag zijn in 2003 de door de Nazi’s geroofde archieven van Haagse Joodse instellingen teruggekeerd. De vele honderden dossiers uit de periode 1850-1943 werden teruggevonden in Tsjechië en Moskou.
Bart Berman is gitarist en houdt zich al lange tijd bezig met het Jiddische lied. Hij is componist van arrangementen voor gitaar en zangstem en treedt op met Jiddische liedjes. Zo speelde hij onlangs in het Mr Visserhuis bij de viering van het Loofhuttenfeest, waar hij ook het lied ‘Az der rebbe tantst’ ten gehore heeft gebracht. Lees de bijdrage van Bart Berman.
Aan de Harstenhoekweg in Scheveningen woonden omstreeks 1935 enige tientallen Joodse families. In 2003 trof de eigenaar van het woonhuis aan de Harstenhoekweg 111 in de kelder onder zijn woning tijdens verbouwingswerkzaamheden enige honderden documenten aan van drie Joodse families. Voordat de gezinsleden van deze families waren ondergedoken of gedeporteerd, hadden zij in de kelderruimte van het pand aan de Harstenhoekweg de documenten proberen in veiligheid te brengen.
Het echtpaar Cohen-Wittgenstein opende in 1895 in Den Haag Maison de Bonneterie. Het huidige chique modewarenhuis aan de Gravenstraat dateert uit 1913.
Midden in de Schilderswijk in het buurtje Van Ostadestraat, Hannemanstraat en Jacob Catsstraat bevindt zich een bijzonder wijkje. De huizen in dit buurtje zijn aan het einde van de negentiende eeuw gebouwd
Op initiatief van leerlingen en oud-leerlingen is in 1948 in de MULO-school aan de Laan 5 in Den Haag, de plaquette ‘Rachel weent om haar kinderen’ aangebracht ter herdening van de ruim 100 Joodse (oud)leerlingen die in de Tweede Wereldoorlog zijn vermoord. De originele plaquette is nu in het Museon, een kopie op het Rabbijn Maarsenplein.
De Joodse denker Spinoza is als enige filosoof opgenomen in de Geschiedeniscanon van Nederland. Hij woonde van 1669-1677 in Den Haag. Omdat over hem een ban was uitgesproken, is hij begraven bij de Nieuwe Kerk, waar een monument voor hem staat.
In de Pletterijstraat 66 staat het gebouw van het voormalige Joods Weeshuis ‘Ezer Jatom’ (Hulp voor Weezen). Een Joods weeshuis was in de 19e eeuw een nieuwigheid voor Den Haag: voordien zorgden familieleden
Er komt wellicht toch een plaquette op Fischerstraat 133-35, waar tijdens WO2 het Joodsch Lyceum was. Vijf jaar geleden wilde de directeur van de Paul Krugerschool eerst uitzoeken óf de plaquette wel op zijn school moest komen.
