Tocci’s Milkbar

In de jaren dertig van de vorige eeuw waren de nieuwe Milkbars razend populair. Nicolette Faber-Wittenberg van het Haags Gemeentearchief deed onderzoek naar de eerste Milkbar in Nederland. Dit was Tocci’s Milkbar aan de Hofsingel van de Joodse Salomon Jacob Tokkie, die zich Harri Tocci liet noemen.

Milkbars met een sociaal karakter

De Engelsman James Meadow Charles opende in 1930 onder de naam Lake View Milk Bar de eerste Milkbar in Bangalore in India. Zijn opvatting was dat deze ‘melkbar’ een moreel aanvaardbaar alternatief zou zijn voor de bar waar alcoholhoudende dranken werden geschonken. Al gauw waaide dit concept over naar Australië en Engeland en hierna kwamen er ook Milkbars in andere landen. Alleen in Engeland waren er in 1936 al zo’n duizend Milkbars bekend.
In de loop van de tijd veranderde de functie van deze bar. Bezoekers nuttigden er niet alleen melk en melkgerelateerde producten, zoals milkshakes, fruitshakes, yoghurt en melksoepen, maar kochten er ook kant-en-klaar maaltijden en non-alcoholische drankjes. Vaak stonden er behalve tafels en stoelen ook een jukebox en een flipperkast. Het sociale karakter van de Milkbars zorgde ervoor dat klanten lang bleven hangen om bij te kletsen.

De eerste Milkbar in Nederland

Aan de Hofsingel – tussen de Spuipoort die naar het Binnenhof leidde en de Lange Poten – kwam in 1936 op nummer 8 Tocci’s Milkbar. Dit was de eerste ‘melkbar’ in Nederland. Toen in 1939 de tweede naar Nederland kwam, was de krant Het Vaderland duidelijk in de bonen. Het dagblad kopte namelijk op 27 mei 1939: “Onder groote belangstelling is vanmiddag de eerste Milkbar in Nederland geopend in de Spuistraat 7.”
Het nieuwe restaurantje waarover Het Vaderland schreef, heette Harissons Automatiek en Milkbar. De schrijver van het artikel was ervan overtuigd dat in het melkdrinkende Nederland de Milkbar een populaire eet- en drinkgelegenheid zou worden. Een maand later haalde Tocci’s Milkbar aan de Hofsingel de krant. De journalist schreef over de Milkbar in ‘de oude huisjes aan de achterkant van het Binnenhof’ en vond het zo jammer dat de Hagenaars deze zaak nog niet hadden ontdekt. Dit terwijl melk zo’n goede dorstlesser was in warme dagen.

Salomon Tokkie en Harri Tocci’s Milkbar

De Milkbar aan de Hofsingel was vernoemd naar het echtpaar Salomon Jacob Tokkie (Harri Tocci) en Martha A.B. Tokkie-Schmidt. Het gezin woonde ook aan de Hofsingel nummer 8. Harri had de milkshake voor de Tweede Wereldoorlog in Engeland ontdekt. De introductie van de milkshake was een experiment. Zij kostte toen 20 cent en een kop koffie kon men kopen voor vijf of acht cent. De Milkbar werd spoedig een trefpunt voor leerlingen van middelbare scholen en een ontmoetingsplaats voor studenten.
Voor het gezin Tokkie-Schmidt verliep de Tweede Wereldoorlog dramatisch. De Joodse Salomon Tokkie werd op 41-jarige leeftijd in 1943 in Auschwitz vermoord. Zijn vrouw en hun twee kinderen, die nog thuis woonden, overleefden de oorlog.

Tocci’s Milkbar na de Tweede Wereldoorlog

Na de Tweede Wereldoorlog heeft Harri Tocci’s echtgenote Martha de zaak voortgezet. Dochter Ariane en schoonzoon Ron Goedvolk draaiden later ook mee in de zaak.
De naoorlogse Milkbar werd niet alleen een hangplaats voor middelbare scholieren, maar ook een bekende ontmoetingsplaats voor muzikanten en artiesten. Ook de Kikkers, een jeugdbende in de jaren ’60 in Den Haag, kwamen er graag. De Kikkers waren dol op beatmuziek uit Engeland en speelden zelf muziek.
Het zilveren jubileum van Tocci’s Milkbar aan de Hofsingel haalde zelfs de krant in Friesland! Op 31 maart 1961 meldde de Friese Koerier: “Gisteren bestond een Milkbar aan de Hofsingel in Den Haag 25 jaar. Zij meent de oudste Milkbar van Nederland te zijn.”
Uiteindelijk moest de Milkbar wijken voor de uitbreiding van de Tweede Kamer en in februari 1978 sloot Tocci’s Milkbar definitief de deuren.

—————————-
Door Nicolette Faber-Wittenberg
—————————-