Lodewijk Simons (1869-1936) was een vooraanstaande en populaire Haagse architect. Veel van zijn bouwwerken zijn gelukkig bewaard gebleven. Hij ontwikkelde zich netjes met de mode mee. Vanuit het neo-classicisme groeide hij al snel richting de art-nouveau. Maar ook voor een stijlvol modern warenhuis of een eenvoudige klassieke woning kon je bij hem aankloppen.

Lodewijk groeide op in de betere Joodse kringen. Zijn vader, Jacob Simons (1845-1921), was actief in de gemeentepolitiek, medeoprichter van de Gemeentelijke Credietbank (later: BNG) en al vroeg betrokken bij de sociale woningbouw. In 1884 richtte hij de ‘Vereniging tot het Verschaffen van Woningen aan Minvermogenden’ op. Zij bouwden in de Schilderswijk de zogenaamde Van Ostadewoningen. Een compleet 19^e-eeuws buurtje naar ontwerp van de bekende (katholieke) architect Wilhelmus Bernardus van Liefland. De Van Ostadewoningen vormen nog steeds een fantastische verrassing binnen de omringende non-descripte stadsvernieuwing.

Van Ostadewoningen, Prinsevinkenpark 36 ‘Villa Alice’

De Van Ostadewoningen vertoonden echter nog al wat bouwkundige gebreken waardoor de derde fase niet aan Van Liefland werd gegund. In plaats daarvan kwam de zoon van de bestuursvoorzitter in beeld. De eerste grote opdracht van de 28-jarige Lodewijk Simons was dan ook het bouwen van 36 dubbele woningen en 8 pakhuizen aan de Hannemanstraat als deel van hetzelfde complex.

Rond dezelfde tijd werkte Lodewijk met Van Liefland en een andere bekende architect, Johannes Mutters Jr. , samen in een aantal bouwgrondmaatschappijen. Dit waren private investeringsmaatschappijen die meestal werden opgericht om een specifiek bouwproject (bijvoorbeeld een nieuwe wijk of en rijtje woningen) van de grond te krijgen. Altijd handig als je daar als architect vanaf het begin bij betrokken was.

Plein 20, Plaats 20

Nadat hij zich enigszins had bewezen volgenden al snel opdrachten uit de directe vrienden- en kennissenkring. In 1900 is het al meteen raak met het kantoor en woonhuis voor bankier Eliëzer Edersheim op Plein 20. De stijl van het moment is dan de art-nouveau dus de gevel en het interieur werden rijk versierd met prachtige bloemmotieven. Je moet een beetje tussen de barinrichting door kijken maar ook aan de binnenkant is nog opvallend veel bewaard gebleven.

Niet te verwarren met Plein 20 is Plaats 20 dat vijf jaar later wordt opgeleverd. In opdracht van Kunsthandel Goupil verschijnt hier een mooi modern winkelpand. In de hal vind je een herinneringsplaquette : in 1869 kreeg de jonge Vincent van Gogh (via zijn oom) een baantje in deze Haagse winkel. Jammer wel dat de winkel toen een paar deuren verderop, op nummer 14, was gevestigd.

Kettingstraat 12

In 1906 trouwt Lodewijk en een jaar later verhuist hij naar het Prinsevinkenpark 32 waar hij net zijn eigen woonhuis heeft gebouwd (villa Alice, genoemd naar zijn vrouw). Rond deze tijd zal hij op zoek zijn gegaan naar een compagnon die een deel van zijn werkzaamheden kon overnemen. Die vindt hij in de jonge architect Theodorus Willem Mattheus van Braningen (1880-1961). Als Simons & Van Braningen gaan zij een succesvolle tijd tegemoet.

In 1912 werken ze in ieder geval al samen aan een van de eerste bioscopen van Den Haag, de Residentie bioscoop aan de Kettingstraat. Over dit mooie en opvallende gebouw heb ik hier al eerder geschreven. Het is trouwens niet de eerste bioscoop van Simons in Den Haag. Al in 1907 verbouwt hij Spuistraat 19 om tot ‘Cinematograph Theater Apollo’ en twee jaar later ontwerpt hij op dezelfde plek een nieuwe bioscoop.

Spuistraat 71, Venestraat 36-48, Wagenstraat 23-25, Plaats 2

In de daaropvolgende jaren ontwerpen Simons en Van Braningen verschillende prachtige warenhuizen waarvan ‘Magazijn Nederland’ op de hoek van het Spui en de Spuistraat (een modewinkel) en Modehuis Gerzon op de Venestraat 36-48 (ook een modewinkel) het meest in het oog springen. Ook nu weer varieert de bouwstijl van uitbundig tot ingetogen en van behoudend tot vooruitstrevend. Hun laatste grote warenhuis, het Haagsch Modehuis op de hoek van het Spui en de Grote Marktstraat (nu gesloopt) is zelfs strak modern te noemen.

Het leuke van Simons is dat hij naast deze prestigieuze opdrachten voor de gegoede burgerij ook zijn hele leven betrokken bleef bij de ‘minderbedeelden’ van de stad. In 1912 bouwt hij voor de Vereeniging Kindervoeding een gaarkeuken aan de Pletterijstaat. Hier konden arme kindertjes tussen de middag een warme maaltijd halen.

Paviljoensgracht 20-24, Pletterijstraat 66, Neuhuyskade 92-94, Pletterijstraat 19

Vanaf de jaren 1920 was hij betrokken bij de Joodse woningbouwvereniging ‘Mischkenoth Israël’ waarvoor hij een groot complex woningen in de Transvaal buurt ontwikkelde (vlak achter de Haagse Markt). En in 1932 werd zowel het ‘Israëlitisch Oude Mannen- en Vrouwenhuis’ aan de Neuhuyskade als het ‘Israëlitisch Weeshuis’ aan de Pletterijstraat, schuin tegenover de Vereeniging Kindervoeding, geopend.

Uiteraard waren deze huizen en panden een stuk minder uitbundig dan de chique warenhuizen in de binnenstad. Maar nog steeds indrukwekkend. Dat is dan weer het voordeel van een architect die zijn vak zo goed beheerst dat de uiteindelijke bouwstijl er nauwelijks toe doet.

– – –

In onderstaande lijst staan de meest in het oog springende gebouwen die Lodewijk Simons heeft ontworpen verzameld. De gebouwen bevinden zich in Den Haag, tenzij anders aangegeven. RM = Rijksmonument en GM = Gemeentelijk monument.

Wie uitgebreid wil speuren kan bij het Haags Gemeentearchief terecht waar onder nummer 0187-01 meer dan 5000m bedrijfsarchief is in te zien.

 

1897 Woningbouw Van Ostadewoningen, 3^e fase (Hannemanstraat 156-298) GM

1900 Bankgebouw en woonhuis E. Edersheim (Plein 20) RM

1905 Kunsthandel Goupil & Cie (Plaats 20) RM

1906 Joodse begraafplaats en metaarhuis (Kerkehout 7, Wassenaar) RM

1907 Woonhuis L. Simons ‘Huize Alice’ (Prinsevinkenpark 36)

1907 Servieswinkel C. Huijser (Spuistraat 54) GM

1909 Cinematograph Theater Apollo (Spuistraat 19) GM

1910 Mikwe – ritueel badhuis (Wagenstraat 101)

1912 Gaarkeuken Vereeniging Kindervoeding (Pletterijstraat 19)

1912 Residentie Bioscoop (Kettingstraat 12)

1913 Lingeriezaak H. Meijer (Venestraat 11) GM

1915 Modewinkel Magazijn Nederland (Spui 1 / Spuistraat 71) RM

1916 Papierwaren fabriek Esveha (Rijswijkseweg 512) gesloopt

1922 Juwelierswinkel Begeer, Van Kempen & Vos (Plaats 2 / Noordeinde 1)

1926 Woningbouw Mischkenoth Israël (Hoefkade-Wolmaranstraat-Langnekstraat-Herman Costerstraat) gesloopt

1927 Kledingzaak Fa. Gerzon (Venestraat 36-48) GM

1932 Israëlitisch Weeshuis ‘Ezer Jatom’ (Pletterijstraat 66)

1932 Israëlitisch Oude Mannen en -Vrouwenhuis ‘Newee Sjalom’ (Neuhuyskade 92-94)

1927 Woontextiel groothandel B. van Mentz (Paviljoensgracht 20-24)

1931 Uitbreiding meubelwinkel Pander (Wagenstraat 23-25) gevel herbouwd

1933 Haagsch Modehuis (Grote Marktstraat 58 / Spui 11) gesloopt

1935 Woningbouw Mischkenoth Israël (Marktweg 1 t/m 151)