Selomoh (Salomoh, Solomoh, Salomon) Saruco is 1712 in Amsterdam geboren. In 1752 kwam hij naar Den Haag en was tot aan zijn dood in 1784 haham (rabbijn) van de Sefardische gemeente Honen Dal in Den Haag. Paul Wessels schreef een bijdrage over deze geleerde rabbijn van Den Haag.
Stichting Chaj en het Haags Gemeentearchief presenteren in de verlichte panelen in het Atrium van het stadhuis van Den Haag van 18 april tot 5 juni de tentoonstelling 300 jaar pinkas. Een tentoonstelling over de Pinkas, de belangrijke bron over de geschiedenis van de Joodse gemeente in Den Haag. Met een brug naar heden, naar de dagelijkse activiteiten in en rond de synagoge.
Door Jan-Tjeerd Mulder, hij publiceerde eerder dit artikel op zijn website steenkrabbels.nl/ Lodewijk Simons (1869-1936) Lodewijk Simons (1869-1936) was een vooraanstaande en populaire Haagse
Op 3 mei houden Robert Kiek en Fanny Bernstein in de synagoge van de LJG Den Haag aan de Prinsessegracht een verhaal over hun vaders. Robert Kiek vertelt over zijn vader Maurits, die spion was voor de Britten. Dankzij Maurits Kiek konden een groot aantal boven bezet gebied neergeschoten Engelse en Amerikaanse piloten weer terugkeren naar Engeland. Fanny Bernstein vertelt over haar vader Jozef, die met zijn gezin in 1938 uit Wenen vlucht, maar in Nederland in de val komt te zitten.
Catherina van Willigenburg schreef de oorlogsgeschiedenis van haar familie Bobbe en Bachrach. Een samenvatting van haar onderzoek staat op onze website.
In de 18de eeuw zien we dat de Asjkenazisch-Joodse gemeente in Den Haag gaat groeien en intellectueel gaat bloeien. Centraal stonden in deze ontwikkeling de familie Boas en opperrabbijn Saul Halevi.
Interview met Corien Glaudemans en Menno van der Reis, bestuursleden van Stichting Joods Erfgoed Den Haag, in de Jonet-reeks ‘De staat van Joods Den Haag’
De familie Dunkelgrün emigreerde in 1918 vanuit Polen naar Duitsland en tien jaar later naar Nederland. Het gezin belandde in Den Haag waar de uit Warschau afkomstige Menasche (Manasche/Moritz) Dunkelgrün in 1934 aan de Prinses Mariestraat 9 de Eerste Hollandsche Gordijnen- en Kleedjesfabriek N.V. heeft opgericht.
In 1934 besloot het gezin Schaeffer het nazistische Duitsland te verlaten en vanuit Berlijn naar Den Haag te verhuizen. Herbert Schaeffer en Paula Schaeffer-May huurden aan de Van Stolklaan 1 een fraaie villa en begonnen daar een pension. Na de Duitse bezetting in mei 1940 verhuisde het gezin Schaeffer en openden daar opnieuw een pension, ditmaal met Joodse gasten. Dochter Dorit ging als verpleegster werken in de psychiatrische inrichting Apeldoornse Bosch. De oorlogsjaren werden getekend door deportatie en onderduik, maar alle leden van het gezin Schaeffer overleefden de oorlog.
Van 1915 tot 1945 was aan de Prinsessegracht 114, op de hoek van het Korte Voorhout, de Princesse Schouwburg gevestigd. In 1924 kwam de Joodse Hugo Helm (1884-1943) naar Den Haag en werd directeur van de Princesse Schouwburg. Hij engageerde in 1926 de in Nederland populaire Fritz Hirsch Operette van de Joodse Fritz Hirsch (1888-1942). Tot mei 1940 trad dit gezelschap met veel succes op in Den Haag.
Ook de Haagse Bomenbuurt kende tot aan de Tweede Wereldoorlog veel Joodse in woners. In de oorlog zijn 123 Joodse inwoners uit de buurt gedeporteerd en vermoord. Miranda Vermeulen en Arthur Gelink deden uitgebreid archiefonderzoek en hebben de 123 namen en persoonlijke gegevens bij elkaar gebracht.
De Stichting Joods Erfgoed Den Haag kreeg unieke historische films van filmmaker Mau Schaap. Hij en zijn echtgenote Bep Schaap-Bedak waren de eigenaren van de Roxy-bioscoop in de Boekhorststraat en de bioscoop Du Midi in het Bezuidenhout. Op basis van interviews en deze films maakte regisseur Arbel Eshet de documentaire ‘Door de lens van Mau Schaap – Joods Den Haag na de oorlog’.
Aan het begin van de negentiende eeuw kwam David d’Ancona naar Den Haag. In de daaropvolgende 100 jaar speelde de familie D’Ancona een belangrijke rol in de Sefardische gemeente in Den Haag.
Den Haag doet ook dit jaar weer mee aan het programma Open Joodse Huizen/Huizen van Verzet, een landelijk programma van ‘sprekende herdenkingen’. Dit jaar kunt u weer als vanouds in huizen en op andere locaties naar verhalen luisteren. Op 3 en 4 mei vertellen tijdgetuigen, historici, onderzoekers, schrijvers en bewoners van huizen over onderduik, verzet of over het Joodse leven na de oorlog.
Vanaf het begin van de 17de eeuw woonden er Joden in Den Haag. Voordat in 1726 de Portugese synagoge aan de Prinsessegracht werd geopend kwamen de Portugese of Sefardische Joden van Den Haag in andere gebouwen in Den Haag bijeen. Informatie over synagogen vinden wij vanaf het laatste kwart van de 17de eeuw.
Een verhaal over de oude Portugese synagogen van Den Haag.
In 2026 is het 300 jaar geleden dat de synagoge werd ingewijd door de Sefardische gemeente Honen Dal en is het tevens 50 jaar geleden dat de synagoge werd heringewijd door de Liberaal Joodse Gemeente Beth Jehoeda.
Het Haags Gemeentearchief deed een bijzondere oproep: ‘Wie herkent de mensen op deze filmbeelden?’ Het leidde tot veel reacties van het publiek, die het mogelijk hebben gemaakt de mensen in het filmpje te identificeren. Het gaat om de leden van een Joods gezin: Barend Sander de Groot, Eva de Groot-Allegro, met hun dochters Anna Thea en Theodora Anna. De film is vermoedelijk gemaakt in de zomer van 1941. Het hele gezin is op 11 juni 1943 in kamp Sobibor vermoord. Maar er zijn nog steeds vragen.
Op maandag 4 oktober 2021 kreeg Pacifico Marchesini in de synagoge van de Liberaal Joodse Gemeente in Den Haag postuum de Yad Vashem-onderscheiding uitgereikt voor zijn hulp bij de redding van Joodse inwoners van Den Haag.
De maatregelen van de Duitse bezetter tegen de Joodse bevolking van Den Haag begonnen al in het eerste oorlogsjaar. Hun rechten werden maand na maand ingeperkt. In de zomer van 1942 werd een nieuw dieptepunt bereikt. Toen bepaalde de bezetter dat alle Joden uit Den Haag moesten vertrekken. Vervolgens is tussen augustus 1942 en april 1943 het merendeel van de Haagse Joden naar Westerbork en daarvandaan naar vernietigingskampen gedeporteerd.
De eerste razzia’s in Den Haag vonden op 22 augustus 1942 plaats.
Op 3 mei 2021 vindt in Den Haag het herdenkingsprogramma Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet plaats. Historicus Gijs Kruijtzer vertelt vanuit de Badhuisweg in Scheveningen over zijn Joodse familie die daar vanaf 1906 woonde.
