Garden of the Righteous,
Yad Vashem in Jeruzalem,
9 oktober 2013
Wim Egger kreeg op 18 september 2014 tijdens een bijeenkomst in de ambassade van Israël uit handen van ambassadeur Haim Divon de Yad Vashem-onderscheiding voor zijn overleden vader William Arnold Egger (1900-1989). De Yad Vashem-onderscheiding is de hoogste Israëlische onderscheiding voor niet-Joden die tijdens de tweede wereldoorlog met gevaar voor eigen leven Joden hebben geholpen te overleven.
Van Suriname naar Den Haag
William Egger is op 24 februari 1900 in Paramaribo in Suriname geboren. Voor zijn studie verhuisde hij naar Nederland. Hier ontmoette hij de Joodse Engelina (Lien) Jas met wie hij in het huwelijk trad. William en zijn vrouw keerden gedurende enige jaren terug naar Suriname. Hier werd de oudste dochter Eliza Georgina geboren. In 1935 kwamen zij weer naar Nederland. Korte tijd woonden zij in Amsterdam, waar in 1935 ook hun zoon Wim Egger werd geboren. In 1936 kwam het gezin Egger-Jas definitief naar Den Haag en vond een woning aan de Noorderbeekdwarsstraat 122.
Trouwfoto van William Egger en Engelina Jas –
collectie Wim Egger
Noorderbeekdwarsstraat tijdens een optocht in 1939 –
collectie Haags Gemeentearchief
Joodse onderduikers
Tijdens de Tweede Wereldoorlog wilden William Egger en Engelina Jas de door Nazi’s vervolgde Joden helpen. Ze besloten onder hun woning in de Noorderbeekdwarsstraat een schuilkelder te graven. Hier hebben twaalf Joden zich gedurende korte of langere tijd schuil gehouden, totdat ze verder konden naar een betere onderduikplaats.
Verraden
Door verraad kwamen de Duitsers de schuilplaats op het spoor. De beruchte agenten Maarten Spaans en Marinus van Dusschoten van de Documentatiedienst, het onderdeel van de Haagse politie dat zeer nauw met de Duitse bezetter heeft samengewerkt, arresteerden op 7 januari 1943 zowel William Egger, als zijn echtgenote Engelina Jas en hun kinderen de negen-jarige Liza en zeven-jarige Wim. Ook volgden arrestaties van verschillende ondergedoken Joden. De gevangen genomen Joodse onderduikers zijn uiteindelijk allemaal vermoord in Duitse concentratiekampen.
William Egger kwam in kamp Vught terecht, daar is hij na anderhalf jaar vrij gelaten. Zijn Joodse vrouw Engelina werd op transport naar Duitsland gestuurd, waar ze in verschillende concentratiekampen gevangen heeft gezeten. Zij overleefde de oorlog, maar kwam de geestelijke en lichamelijke gevolgen van het verblijf in de concentratiekampen nooit te boven.
Yad Vashem-onderscheiding postuum uitgereikt aan William Arnold Egger op
18 september 2014 –
collectie Wim Egger
Surinaamse Rug, Joodse Buik
Wim Egger, de zoon van William Egger en Engelina Jas, schreef over zijn leven, zijn ouders en voorouders het boek Surinaamse Rug, Joodse Buik, waarin zijn Surinaamse en Joodse achtergrond centraal staan. In het boek krijgen de verzetsactiviteiten van zijn ouders ruime aandacht.
Yad Vashem-onderscheiding
Op 18 september 2014 ontving William Egger postuum de Yad Vashem-onderscheiding en de hoogste Israëlische eretitel ‘Righteous Among the Nations’ (‘Rechtvaardige Onder de Volkeren’) voor het helpen van Joodse medeburgers tijdens de Tweede Wereldoorlog.
—————————-
Met dank aan Wim Egger
—————————-
Verder lezen
Wim Egger, Surinaamse Rug, Joodse Buik. Emoties over de Surinaamse slavernij en de Sjoa (Voorburg 2012); info: www.surinaamserug.nl
Corien Glaudemans, ‘De Documentatiedienst van de Haagse politie in de Tweede Wereldoorlog’, in: Jaarboek van de Geschiedkundige Vereniging Die Haghe (2012) pp. 53-104
