In maart en april worden er verschillende lezingen gehouden over de geschiedenis van Joods Den Haag. Op 16 april kan er onder begeleiding een wandeling door de Joodse buurt en het Van Ostadehofje worden gemaakt.
Lezingen en andere activiteiten
Auteur: Corien Glaudemans
Papierfabriek Esveha
Aan de Rijswijkseweg 512 was van 1915 tot eind jaren tachtig het imposante fabrieksgebouw van papierhandel en kantoorartikelen NV Esveha gevestigd.
De naam Esveha is ontleend aan de oprichter en de eerste vestigingsplaats van de onderneming. In 1878 begon Ph. Simons (1834-1904) een kartonnagefabriekje aan de Stille Veerkade in Den Haag en voerde als fabrieksmerk de letters S.V.H.: Simons-Veerkade-Haag.
Om nooit te vergeten: Maastrichtsestraat in Scheveningen
Bewoners van de Maastrichtsestraat in Scheveningen wilden de Joodse slachtoffers in hun straat niet vergeten. Als monument kreeg de straat een nieuwe naam: Deportatie van Zestien Joodse Families Straat.
Joodse oorlogsslachtoffers en de inning van erfpacht en straatgeld
Het naoorlogse gemeentebestuur van Den Haag confronteerde teruggekeerde Joodse huiseigenaren met naheffing van erfpacht en straatgeld over de periode dat zij ondergedoken zaten of in concentratiekampen verbleven. Ondanks protesten van de aangeslagen eigenaren en van een aantal gemeenteraadsleden, die een beroep deden op een billijke behandeling, besloot de gemeente niet van invordering af te zien.
Voorwerpen en verhalen over Joods Den Haag gezocht
Het Haags Historisch Museum is op zoek naar verhalen en herinneringen rond het thema Joods Den Haag. Op 14 februari 2016 is iedereen welkom in het museum om zijn of haar verhaal te vertellen.
Herinneringen van een Joodse weeshuisjongen
Op 4 mei 1932 vond de opening van het nieuwe Joodse weeshuis aan de Pletterijstraat 66 plaats. Ter gelegenheid van de opening vertelde David van der Stam in de Ha’amoed-De Vuurzuil, het weekblad voor Joods Den Haag, over zijn herinneringen aan het oude weeshuis in de Raamstraat 45.
Zwitserse brieven van vluchteling Ies Bachrach
In een woonhuis aan de Haagse Denneweg trof historicus Hans Pols een koffer aan met foto’s, correspondentie en andere papieren afkomstig van Ies Bachrach (1914-2000). De documenten dateren uit de periode september 1942 tot en met 1945 en beschrijven de vlucht van de Joodse Bachrach uit bezet Nederland en de tijd dat hij als vluchteling in Zwitserland verbleef.
Modewinkel Etam in Den Haag
De eerste Etam-winkels in Nederland werden in 1923 geopend. De Joodse ondernemer Julius Korijn (Amsterdam, 1882-Auschwitz, 1942) verwierf op 14 maart 1923 de rechten om de merknaam te voeren en de producten van Etam te gaan verkopen.
George Maduro (1916-1945) en Madurodam
De Joodse verzetsman George John Lionel Maduro, naamgever aan de miniatuurstad Madurodam in Den Haag, werd op 15 juli 1916 op Curaçao geboren. Hij woonde vanaf 1926 in Den Haag en zat daar tijdens de Tweede Wereldoorlog ondergedoken. Zijn rol op 10 mei 1940 bij de herovering van Huis Dorrepaal op de Duitsers was groot. Maduro stierf op 8 februari 1945 in het concentratiekamp Dachau.
Nieuw boek over Joods Scheveningen
Op 25 oktober 2015 verscheen het boek ‘Hier woonden wij. Hoe een stad zijn Joodse verleden herontdekt’ . De auteurs beschrijven het Joodse leven in Scheveningen vanaf circa 1900 tot aan de deportatie van de Joden in de Tweede Wereldoorlog. De focus van het boek ligt vooral op één Scheveningse straat: de Harstenhoekweg.
Joods leven in het Westland – boek en tentoonstelling
Vanaf 1750 vestigden zich enkele Joodse families in het Westland. Aan het eind van de 18de eeuw was het aantal Joden in dit gebied zo toegenomen, dat werd besloten een eigen Joodse gemeente op te richten. De auteurs van het boek ‘Joods leven in het Westland’ beschrijven uitgebreid de Joodse geschiedenis van dit gebied.
Confectiefabriek Gazan in de Waldorpstraat
Themamiddag Joods Den Haag in het Joods Historisch Museum
Op zondag 1 november 2015 organiseert het Joods Historisch Museum in Amsterdam een themamiddag over Joods Den Haag met lezingen, muziek en een rondleiding door de tentoonstelling over de Haagse schilders Verveer.
De glasfabriek van Henry Davis aan de Bierkade
Henry Davis (ook genaamd Hirsch/Hirsj/Hartog David of Davison), was een Joodse industrieel die aan het einde van de achttiende eeuw in Den Haag aan de Bierkade korte tijd directeur was van een glasfabriek.
Haagse straten met Joodse namen
Op 5 april 1943 verbood Harmen Westra (1883-1959), van 1942-1945 NSB-burgemeester van Den Haag, dat namen van Joden voor de namen van straten, lanen of pleinen in Den Haag gebruikt mochten worden. Zeven Haagse straten kregen een andere naam.
Ontkomen uit Scheveningen met de Zeemanshoop
Na de Nederlandse capitulatie op 14 mei 1940 probeerden veel Joodse gezinnen op het allerlaatste moment via de haven van Scheveningen te ontkomen naar Engeland. Vissers wilden niet uitvaren. Vier studenten, die zich wilden aansluiten bij het Britse leger, weten de reddingsboot Zeemanshoop te stelen. Ook anderen wilden mee. Met meer dan veertig personen, de meeste Joden, verlieten die dag om negen uur ’s avonds de Scheveningse haven.
Francesco Lopes Suasso (ca. 1657 –1710), een Joodse baron in Den Haag
Baron Francesco Lopes Suasso (Amsterdam ca. 1657 – Den Haag 22 april 1710), was een Portugees-Joodse bankier in Den Haag en een van de rijkste inwoners van de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën. Zijn vader Don Antonio werd door zijn diplomatieke diensten verheven tot baron.
CHAJ – nieuw Joods sociaal-cultureel centrum in Den Haag
De NIG Den Haag toonde op 9 juli aan vertegenwoordigers van de Haagse gemeente, de provinciale en de landelijke overheid het nieuwe CHAJ – Centrum voor Haagse Jiddisjkeit, het centrum ‘waar het verleden tot leven komt in het heden’. Het Haags Gemeentearchief is betrokken bij de permanente historische tentoonstelling in het centrum.
Haagse kunstenaars Verveer
De Haagse schilders Salomon, Mauritz en Elchanon Verveer waren de eerste zeer succesvolle Joodse kunstenaars in Nederland. Zelfs leden van het Koninklijk Huis behoorden tot hun klantenkring.
Ellis & Bernie – educatief project voor VMBO-leerlingen
Het project ‘Ellis & Bernie’ is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Ellis Cohen Paraira en Bernie (Barend) Spier, twee Joodse jongeren uit Scheveningen. Zij raakten in 1942 hevig verliefd en droomden op een bankje in het Belgisch Park van een gezamenlijke toekomst. Toen Ellis in 1942 ging onderduiken, beloofden zij elkaar een dagboek bij te houden.